Artikelen tegen de Remonstranten

Tijdens de Dordtse Synode (1618-1619) werd de leer van de Remonstranten veroordeeld. De Remonstranten bevroegen de strenge predestinatieleer van Calvijn en verdedigden een mildere opvatting. Meer dan tweehonderd remonstrantse predikanten werden afgezet. Zij werden gedwongen de republiek te verlaten tenzij ze beloofden hun geloofsopvattingen niet meer te verkondigen.

De Dordtse leerregels

In de Dordtse leerregels of vijf artikelen tegen de Remonstranten wordt eerst per onderdeel genoemd wat de synode vindt (‘de rechte leer’, dit zijn de gewone verzen). Vervolgens de consequentie ervan, de dingen die ze verwerpt (dit zijn de dwalingen, de a-verzen).

In Nederland hebben de meeste protestantse kerken hun wortels in het gereformeerd protestantisme zoals de Synode van Dordrecht dit vaststelde.  De meeste kerken hebben het belang van de artikelen tegen de Remonstranten tot op de dag van vandaag niet losgelaten en zien deze tekst als fundamenteel belijdenisgeschrift van hun kerk. De Dordtse leerregels vormen samen met de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Heidelbergse Catechismus de drie Formulieren van enigheid.

De Protestantse Kerk

De Protestantse Kerk in Nederland noemt de artikelen tegen de Remonstranten ( de Dordtse leerregels) nog altijd in haar kerkorde in artikel 4: Het belijden van de kerk geschiedt in gemeenschap met de belijdenis van het voorgeslacht, zoals die is verwoord: in de Apostolische geloofsbelijdenis, de geloofsbelijdenis van Nicea en de geloofsbelijdenis van Athanasius – waardoor de kerk zich verbonden weet met de algemene christelijke Kerk – in de Onveranderde Augsburgse confessie en de catechismus van Luther – waardoor de kerk zich verbonden weet met de lutherse traditie – in de catechismus van Heidelberg, de catechismus van Genève en de Nederlandse geloofsbelijdenis met de Dordtse leerregels – waardoor de kerk zich verbonden weet met de gereformeerde traditie.

De SGP

De enige politieke partij die in Nederland nog vasthoudt aan het belang van de Dordtse leerregels is de SGP.

In 1973 is afgesproken in de ‘Leuenberg-concordantie‘ dat de verschillende belijdenisgeschriften samenwerking tussen afzonderlijke kerken niet in de weg mag staan. Dit geldt ook voor de artikelen tegen de Remonstranten. Kerken die de Dordtse leerregels als belijdenisgeschrift erkennen mogen dit niet aangrijpen om niet met de Remonstranten samen te werken.

Het niet los kunnen laten van de artikelen tegen de Remonstranten in de nieuw te vormen protestantse kerk van hervormden en gereformeerden aan het einde van de twintigste eeuw, was wel een van de redenen voor de Remonstranten om in 1993 af te haken bij het Samen-Op-Weg proces dat uiteindelijk leidde tot de Protestantse Kerk in Nederland. De Remonstranten gingen zelfstandig verder.

Meer over de Dordtse leeregels.