Eat & Meet: Een mini-retraite met samen eten en genieten van kunst

Auteur van deze blog is Marianne Weenink.

Ook tijdens de Eat & Meet van 12 november jl. werden we weer gastvrij ontvangen door ds. Henk van den Berg en Nan Pluymackers. Nan had weer een heerlijke maaltijd bereid en na ons terugtrekken in de huiskamer voor de avondmeditatie had ds, Henk van den Berg een lezing met prachtige beelden over de beeldhouwer Anish Kapoor, geboren in 1954 in Bombay, India, uit een Indiase vader en een Joods-Irakese moeder. Hij leefde onder andere in een kibboets in Israël en studeerde in Engeland, waar hij tegenwoordig in Londen woont.

Anish is gegrepen door de ” leegte” ; de leegte heeft vele gedaanten.
Zijn kernbegrippen zijn: schaal, tijd en ruimte.

Schaal: door de schaalverdeling wekken zijn objecten een vervreemdend effect op.
Tijd: zijn Leviathan bollen: je kunt erin en je kunt ze van buiten bekijken. Als je erin gaat, geven ze een illusie, dat tijd verdwijnt.
Ruimte: zijn spiegels spiegelen verticaal en horizontale ruimte op zijn kop door de kromming, die erin zit.

Objecten

Meestal maakt hij grote objecten. Deze zijn op verscheidene plaatsen in de wereld te vinden.

In Chicago heeft hij een groot, spiegelend object gemaakt, wat in de volksmond ” the bean” wordt genoemd, vanwege de vorm. Zowel binnen als buiten spiegelt dit object de omgeving en de mens zelf en heeft haast meditatieve aantrekkingskracht door de steeds veranderende ruimtewaarneming en de waarneming van de mens zelf. Je wordt als het ware “aan jezelf gespiegeld”

In 1981 maakt hij objecten uit gekleurd pigment, waarbij de kleur buiten het object een eindje doorloopt. Hiermee wil hij aangeven, dat je kijkt naar alleen het topje van de ijsberg. Er is veel meer, maar dat onttrekt zich aan onze visuele waarneming.

In 1988 maakt hij een schaalvormig object van drie meter. De kleur is donker en als je ervoor staat en erin kijkt, heeft dit een aanzuigende werking. Hij heeft dit werk “Mother as void” (Moeder als lege ruimte) genoemd.
Het verwijst naar de Russische godin Kak, die staat voor verwoesting en vernietiging. Door de aantrekkingskracht van het werk, word je geconfronteerd met je eigen demonen. Door deze in de ogen te zien en zo te “verwoesten” ontstaat er ruimte voor nieuwe creativiteit.

Een ander, reusachtig object, dat hij gemaakt heeft, is zeppelinachtig van vorm. De ruimte is te klein om het hele object in een keer te kunnen zien. Ga je vervolgens naar een andere kamer, dan zie je het gat in de zeppelin. In eerste instantie zie je een pikzwart gat, maar na een tijdje ga je de ruimte erin ervaren.

Hierbij gebruikt hij de intuïtie vanuit het hindoeïsme en boeddhisme: Dat wat een is: je kunt er nooit overheen kijken, je kunt je er wel mee verbinden. Maar daarvoor moet je eerst je eigen angst overwinnen (het zwart). Het “niets” is gevuld. Het is het staan in het niet weten. Je moet zelf in verbinding komen met het object,

2011: Ascension in Venetië.
Dit werk doet altaar achtig aan. Het produceert wit gas, dat omhoog kringelt. In de koepel zit een afzuiginstallatie en eromheen staan vier kolommen met ventilatoren. Door de werking van de ventilatoren krijg je krommingen in het gas, dat zo in allerlei vormen omhoog kringelt.
Het geheel zorgt voor een fascinerend effect, waardoor je blijft kijken. Door deze fascinatie ga je tenslotte je eigen verhaal hieraan verbinden. Ook hier zorgt het gas voor een meditatief effect.

Een ander werk van hem is een halve koepel van was. Hier overheen gaat langzaam een schaaf.
De vorm wordt uitgeschraapt.
Een homp was gaat op een rails door de ruimte, neemt de vorm aan van het portaal van het museum. Het is een zelf construerend kunstwerk.
De kleur rood is een verwijzing naar wie wij zijn: Adama: de rode aarde, Adam: de rode mens.

Waar te zien?

Wilt u werken van Amish Kapoor bekijken in ons land?
De Pont in Tilburg heeft werken van deze intrigerende kunstenaar!

Marianne Weenink