Frits de Lange, Eindelijk volwassen

Geloof je in het ideaal van de leeftijdsloze oudere? Of zie je ouderdom vooral als verval? Waar het eerste beeld vooral een illusie verkoopt, is het tweede nogal een domper. Frits de Lange geeft een eigenwijs derde scenario: de wijze oudere. De tweede levenshelft geeft ons namelijk zelfkennis en –relativering.
In ‘Eindelijk volwassen’ legt Frits de Lange uit waarom je op je oude dag niet het gevoel hoeft te krijgen dat het met je gedaan is. Maar ook: dat de tweede levenshelft niet gegarandeerd een succesverhaal is. Wijs oud worden, dat is het ideaal waar hij – als wetenschapper en als ’oudere-in-opleiding’ een goed woord voor wil doen. 

De voorstelling die Frits de Lange naar aanleiding van zijn boek maakte, is een afwisseling van een lezing en eigenwijze en ontroerende songs van onder andere Joni Mitchell, Paul Simon, Bob Dylan, Herman van Veen en Jacques Brel. Allemaal gaan ze over wijsheid en ouderdom en worden gezongen door Eessa Frieman. 

Volwassenheid is dat je beseft dat het in de wereld niet alleen om jou draait
‘Eindelijk volwassen’ gaat over de wijsheid van de tweede levenshelft. Wanneer begint die tweede levenshelft eigenlijk? Frits de Lange vertelt dat het niets met leeftijd te maken heeft, al moet je er doorgaans wel een tijdje voor geleefd hebben. In de tweede helft van je leven kijk je anders tegen dingen aan. Je weet waar het om draait in het leven, wat echt van belang is. Het draait niet langer om jouw ego. Als je dat beseft, ben je in je tweede levenshelft beland.

Frits de Lange noemt zichzelf een oudere in opleiding, met zijn 67 jaar begint hij nog maar net. Maar hij wordt al wel als een een oude witte man gezien, ervoer hij laatst in een restaurant, waar het leek alsof hij transparant was voor het bedienend personeel. Jonge, hippe mensen werden wel gezien. Dat vond hij wel even wennen. Onze samenleving is erg op de eerste levenshelft gericht, we verwachten ook van ouderen dat ze ‘forever young’ blijven. Maar als je in de eerste levenshelft blijft hangen denk je op een gegeven moment: “ik doe niet meer mee”.

Daarom is het zo belangrijk om met elkaar de tweede levenshelft te verkennen. In een geloofsgemeenschap of filosofisch café, waar je kunt praten over die ontwikkeling die je doormaakt met elkaar. Anders kom je in een soort getto terecht, de enige jonge mensen die je dan nog tegenkomt zijn je kinderen en kleinkinderen.
In contact blijven met andere generaties is volgens Frits de Lange heel belangrijk. “Als oudere generatie hebben we zeker steken laten vallen, kijk maar naar het klimaat. Als jongeren kritiek hebben op ons, moeten we dit ook ter harte nemen. Aan de andere kant: als ouderen hoeven we onszelf niet meer te positioneren, we kunnen ons juist nu belangeloos inzetten voor een beter klimaat. We hoeven jongeren geen vaardigheden meer te leren, dat leren we nu van hen. Maar we kunnen wel wijsheid voorleven. Je kunt jongeren laten zien dat het niet om een groter ego gaat, dat de wereld niet om ons eigen ik draait maar om de gemeenschap en het met z’n allen overleven.

Oud maar niet vanzelfsprekend wijs
Er is zeker nog groei en ontwikkeling mogelijk in de tweede levenshelft: je kunt wijs worden. Als je ouder wordt heb je vaker met verlies te maken, je gaat met pensioen, mensen gaan anders tegen je aankijken. Je gaat anders met je partner om, je kinderen zijn geen kinderen meer, het zijn volwassenen. Kortom, je bent voortdurend aan het groeien en ontwikkelen.

Als je met pensioen gaat heb je statistisch gezien nog 25, 30 jaar te leven. Het is voor het eerst in de geschiedenis dat de levensverwachting zo hoog is. Maar wat is de betekenis van die jaren? Ga je alleen maar met een camper rondtrekken? Frits de Lange ontdekte dat we nog geen goede betekenis hebben voor deze levensfase, daar is hij naar op zoek.

Eindelijk volwassen
de wijsheid van de tweede levenshelft

Deze voorstelling vindt plaats op:
woensdag 19 oktober 2022 om 20.00 uur
Gudulakerk, Markt 1 in Lochem

Tekst en muziek: Frits de Lange
Zang: Eessa Frieman