12 juni 2020

Alles verandert

Geschreven door Pieter Hartevelt

In de tv-serie “The Big Bang Theory” zit een vermakelijke scene. De briljante en excentrieke natuurkundige dr. Sheldon Cooper houdt niet van verandering. Hij zit altijd op dezelfde plaats op de bank, gaat alleen op vaste momenten naar de wc en heeft chronische smetvrees. Elke afwijking maakt hem gek.

Dr. Cooper heeft zojuist gehoord dat hij en zijn vrouw Amy de Nobelprijs voor de natuurkunde gewonnen hebben. Zoiets gaat natuurlijk niet onopgemerkt voorbij en dus staan er ineens massa’s verslaggevers aan zijn deur. De plotselinge belangstelling van de pers en de wetenschappelijke wereld zet die van dr. Cooper op zijn kop.

Druppel

Wanneer Amy – gewoonlijk degelijk truttig gekleed – voor de Nobelprijsuitreiking een modieuze garderobe aanschaft is dit voor dr. Cooper de druppel: ‘Alles verandert maar en nu jij ook nog. Word weer zoals je vroeger was! Je weet toch dat ik niet tegen verandering kan?’ Maar Amy houdt voet bij stuk.

In paniek gaat dr. Cooper ervandoor, gevolgd door buurvrouw Penny. Penny is geen wetenschapper, maar heeft mensenkennis. In de loop der jaren heeft ze leren leven met dr. Coopers eigenaardigheden en is zelfs erg op hem gesteld geraakt. Even later zitten ze in een café. Penny vraagt zich af waar dr. Coopers angst voor verandering vandaan komt en hoe hij ermee zou kunnen leven.

Houvast

Dr. Cooper houdt ervan als dingen onveranderlijk zijn. Dat geeft houvast. ‘Maar,’ werpt Penny tegen, ‘het enige wat altijd hetzelfde blijft is dat dingen juist altijd veranderen.’ ‘Interessant,’ zegt dr. Cooper. ‘Dus wat je eigenlijk zegt is dat de onvermijdelijkheid van verandering wel eens een universele contante zou kunnen zijn?’ Het plotselinge inzicht dat verandering zélf iets is wat nooit zal veranderen biedt dr. Cooper het vertrouwen wat hij nodig heeft.

Te veel of te snelle verandering brengt ons uit ons evenwicht, ontwricht en ontwortelt ons bestaan. Het maakt onze wereld onherkenbaar en doet ons de grip op de dingen kwijtraken. In deze tijd wordt van ons allemaal een lange adem verwacht en wordt een beroep gedaan op ons aanpassings-  en improvisatievermogen.

Verandering als enige constante

In zekere zin zijn we allemaal een dr. Cooper. Bij al te grote veranderingen, zelfs als die positief zijn, willen we ons het liefst zoals hij verstoppen onder een bureau.

Met u hoop ik dat er een spoedig einde komt aan deze crisis. Het zal niet van de een op de andere dag zijn als vanouds. Met verandering als enige contante denk ik dat het een ander ‘als vanouds’ zal zijn. Het kost tijd om weer te herstellen, je evenwicht weer te vinden. Op adem te komen.

Dit is soms een pijnlijk proces. We kunnen geloof of hoop verliezen, vraagtekens zetten bij oude zekerheden. Verlies laat ook sporen na. Verandering leert ons ook dat niets blijvend is. Ook deze crisis gaat voorbij. Ik begrijp dat dit als een cliché klinkt, maar bevatten veel clichés ook niet een kern van waarheid?

Over Pieter Hartevelt

Pieter Hartevelt

Pieter Hartevelt woont in Rijswijk en is geestelijk verzorger bij ouderenzorgorganisatie Cardia, locatie Landscheiding, te Den Haag. Daarnaast is hij beschikbaar als spreker bij uitvaarten. https://pieterhartevelt.wordpress.com/

Gerelateerd