12 maart 2019

Blijven verbinden met behoud van de eigen keuzevrijheid

10 maart 2019. Een volle kerk, we hebben er zin in. 400 jaar Remonstranten, en dat vieren we de komende maanden. Na de start van alle festiviteiten op 3 maart jl. met een feestelijke kerkdienst in Rotterdam was Lochem – Zutphen even het middelpunt. We mogen aanschuiven bij een bijzondere Vertelvoorstelling: “Zit er nog rek in” van theatermaker Marijke Broekhuijsen. Met verve brengt ze de geschiedenis van de Remonstranten voor het voetlicht. Samen met haar companen schetst ze in woord en muziek de ontwikkelingen in de Lage Landen in de 17e eeuw, toegespitst op de ontwikkelingen in geloof en samenleving.

Bij aanvang van de voorstelling zet ze ons meteen al op scherp. “Bent u ‘rekkelijk’ of ‘precies’”? Ik was op een stoel gaan zitten met het predicaat ‘precies’. Het verwarde me want toch niet mijn keuze? Ik schoof gewoon aan. Dat blijkt dan ook de clou. “Zit u wel op de goede plek”? “Nee”? “Waarom bent u dan niet ergens anders gaan zitten”? “U heeft toch keuzevrijheid”? Sommigen waren zo alert geweest dat te doen, ik niet.

Dat bracht ons meteen bij de rode draad van de Vertelvoorstelling. “Hoe rekkelijk ben je, of hoe precies”? En wat doe je ermee, vandaag de dag? Moet je nog meer ‘oprekken’, of juist wat ‘preciezer worden”?. Marijke Broekhuijsen blijft steeds terugkomen op die vraag met issues uit verleden en heden. ‘

Arminius en / versus Gomarus

Terug naar de twee belangrijke figuren waar het in deze voorstelling om draait. Arminius, ‘rekkelijk’ en Gomarus, ‘precies’: twee theologen uit die tijd, die eerst naast en later tegen over elkaar komen te staan. Zij staan in een traditie van opeenvolgende en verschillende geloofsopvattingen: de Rooms-katholieke kerk, Luther, Calvijn en de grote denkers Geert Grote en Erasmus.

Maar hoe zit het nu met die Arminius? Marijke schetst het ons. Hij wordt geboren in Oudewater, verliest al vroeg zijn ouders en de roomse clerus voedt hem op. Al jong gaat hij aan de studie en groeit uit tot een slim, erudiet theoloog en wetenschapper en een bevlogen mens. Ruimdenkend in de leer en oprecht begaan met het ‘gewone’ volk. Dat was in die tijd redelijk uniek. Ook tijdens de pestepidemie bezocht hij de pestlijders om ze te bemoedigen.

Arminius is een denker en gelooft in het belang van de verbinding met andere denkers, theologen van diverse pluimage. Daarin zijn voor hem de eigen keuzevrijheid en de eigen verantwoordelijkheid essentieel. Dat brengt hem tot de overtuiging, dat God niet alles al voor onze geboorte kan hebben voorbeschikt: de calvinistische predestinatieleer. “Want wat is dan de zin van ons bestaan”?

Met Gomarus probeert hij tot afspraken te komen om met respect voor elkaars standpunten één kerkgemeenschap te blijven vormen. Daartoe wisselen beide theologen hun visie in de zogenaamde Remonstrantie (Arminius) en Contra-remonstrantie (Gomarus). Het mag niet baten. Arminius sterft. Na zijn dood beslist de Nationale Synode uiteindelijk de ‘Remonstranten’ weg te sturen. In ballingschap in Antwerpen richten zij de Remonstrantse Broederschap op. Geen kerk, maar een broederschap, want men hoopt op termijn weer een eenheid te kunnen vormen met degenen die hen wegsturen. Wat overigens niet gebeurt.

En de Remonstranten van nu? Marijke reikt ons veel vragen ter overweging aan. “Wat doen we? Blijven we op een kluitje bij elkaar in de kerk zitten of ‘versnipperen’ we ons in de samenleving?” Om net als Arminius vanuit zijn geloofsbeleving actief in verbinding te zijn met iedere zoekende naar spiritualiteit, met respect voor elkaars keuzevrijheid. Om elkaar te inspireren en te blijven bevragen.? Zeker niet ‘versplinteren’ zoals recent in de pers te lezen viel.

We nodigen u uit om met ons de ontmoeting aan te gaan. In onze regio kunt u de Vertelvoorstelling nog beleven op 14 april a.s. bij de Remonstranten in Doesburg. Zie www.doesburg.remonstranten.nl/agenda/zit-er-nog-rek-in-vertelvoorstelling-over-400-jaar-remonstranten

Kijk voor het meer info op www.remonstranten.nl/blog/400-jaar/verteltheater-toert-door-het-land-en-wat-betekent-die-rekkelijkheid-nu-voor-ons

En u bent van harte welkom bij onze activiteiten en kerkdiensten. Kijk daarvoor op onze website onder agenda of kerkdiensten. Ook kunt u via contact een lijntje leggen naar ons.

Gerelateerd